Người đứng đầu phòng thí nghiệm P4 Vũ Hán nghi làm rò rỉ virus là ai?

Thứ Ba, 11 Tháng Hai 2020

• Tinh Hoa online

Dịch viêm phổi Vũ Hán đang tiếp tục lây lan, tuy nhiên, nguồn gốc cụ thể dẫn đến dịch bệnh này đến nay vẫn chưa xác định được. Mới đây, Thượng nghị sĩ Mỹ chỉ ra nguồn gốc của virus corona mới gây viêm phổi Vũ Hán là bắt nguồn từ phòng thí nghiệm sinh học P4 ở Trung Quốc. Còn Giám đốc Trung tâm nghiên cứu virus Vũ Hán Vương Diên Dật (Wang Yanyi) tuổi trẻ mà lên được chức cao, bối cảnh không bình thường cũng trở thành điểm chú ý của dư luận. 

Viện Khoa học Trung Quốc cùng chính quyền thành phố Vũ Hán hợp tác xây dựng phòng thí nghiệm P4 (mức an toàn sinh học cao nhất), ngày 5/1/2018, phòng thí nghiệm này chính thức hoạt động. Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) tuyên bố rằng phòng thí nghiệm này được dùng để kiểm soát bệnh tật mới, đồng thời lưu trữ SARS và các chủng loại virus thuần hóa khác. 

Theo Đài Phát thanh Hy vọng (SOH) đưa tin, Thượng nghị sĩ Quốc hội Mỹ là ông Tom Cotton hôm 31/1 đã thúc giục chính phủ Tổng thống Trump lập tức hạn chế tất cả các hoạt động vận tải du lịch. Ông Tom Cotton lên án chính phủ ĐCSTQ nói dối khiến cho tình hình dịch bệnh mất kiểm soát, ông còn chỉ ra phòng thí nghiệm P4 Vũ Hán có nguyên thể virus (mầm bệnh) nguy hiểm nhất thế giới. 

Ông Tom Cotton cho biết, chúng ta vẫn chưa biết nguồn gốc của virus corona là từ đâu. Có thể là từ chợ, nông trường, công ty gia công thực phẩm. Điều tôi muốn chỉ ra là, Vũ Hán có phòng thí nghiệm sinh học siêu cấp (cấp 4, cao nhất) duy nhất của Trung Quốc, có thể xử lý mầm bệnh nguy hiểm nhất trên thế giới, bao gồm virus corona. 

Mới đây người dùng Twitter có tên Tolerancy@tolerancyly đã đăng tweet chỉ ra: “Diễn đàn người Hoa đang bàn luận về Giám đốc Trung tâm nghiên cứu virus Vũ Hán thuộc Viện Khoa học Trung Quốc Vương Diên Dật. Phòng thí nghiệm P4 là cơ cấu thuộc trung tâm này. Vương Diên Dật, vốn chẳng có tài cán gì, đều là dùng thủ đoạn, dựa vào kế hoạch thu hút nhân tài nước ngoài trở về nước có tên ‘Học giả Trường Giang’ của Đại học Bắc Kinh nên một bước lên cao. Phòng thí nghiệm nguy hiểm thế này gặp phải người quản lý khác thường như thế này, thì xảy ra việc dị thường cũng không có gì là lạ.”

Tweet nói, loại virus corona chủng loại mới gây viêm phổi Vũ Hán lần này là chủng virus có hệ gen ARN dương sợi đơn kèm nucleocapsid đối xứng xoắn ốc. Phương hướng nghiên cứu chính của Vương Diên Dật vừa đúng là cơ chế tác dụng tương hỗ giữa virus và vật chủ.

Tweet nghi ngờ: “Xem lý lịch, có lẽ Vương Diên Dật không phải quen biết Thư Hồng Binh khi học ở Đại học Bắc Kinh, sau đó đến Colorado nơi Thư Hồng Binh đang làm việc?” “Lần ứng phó virus viêm phổi Vũ Hán này, phòng thí nghiệm P4 Vũ Hán dường như không khởi tác dụng lớn bằng 2 phòng thí nghiệm P3 ở Thượng Hải và Chiết Giang.”

Tài liệu công khai cho thấy, cuối tháng 10/2018, Vương Diên Dật giữ chức Giám đốc Trung tâm nghiên cứu virus Vũ Hán thuộc Viện Khoa học Trung Quốc. Vương Diên Dật sinh năm 1981, có học vị Tiến sĩ; năm 2014 tốt nghiệp Viện Khoa học sự sống thuộc Đại học Bắc Kinh, sau đó du học tại Đại học Colorado Mỹ, nhận bằng Thạc sĩ. Bà từng đến Đại học Vũ Hán, nhậm chức Phó Giáo sư, Giảng viên Viện Khoa học sự sống thuộc Đại học Vũ Hán. Tháng 3/2012, Vương Diên Dật được điều đến Trung tâm nghiên cứu virus Vũ Hán thuộc Viện Khoa học Trung Quốc, lần lượt nhậm chức Tổ trưởng Tổ Khoa học miễn dịch phân tử, Phó chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu bệnh lý virus, tháng 12/2014, nhậm chức trợ lý Giám đốc trung tâm nghiên cứu virus Vũ Hán, một năm sau đó thăng chức làm Phó Giám đốc Trung tâm, đến cuối tháng 10/2018, nhậm chức Giám đốc. 

Chồng của Vương Diên Dật là Thư Hồng Binh, sinh năm 1967, 53 tuổi, lớn hơn Vương Diên Dật 14 tuổi. 

Được biết, Thư Hồng Binh từng làm việc ở Trung tâm nghiên cứu Y học Do thái (National Jewish Health, Mỹ) và khoa miễn dịch thuộc Trung tâm Khoa học Sức khỏe thuộc Đại học Colorado. Hiện tại, Thư Hồng Binh là Ủy viên Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc, Viện sĩ Viện Khoa học quốc gia, đồng thời đảm nhậm chức Phó Hiệu trưởng Đại học Vũ Hán, Viện trưởng Viện nghiên cứu Y học Đại học Vũ Hán. Công việc chủ yếu là nghiên cứu truyền dẫn tín hiệu tế bào liên quan đến miễn dịch, và đã phát hiện một số tín hiệu chính và protein điều hòa cho các phản ứng miễn dịch và viêm tự nhiên chống virus.  

Virus có nguồn gốc từ phòng thí nghiệm sinh học P4?

Một số cơ quan nghiên cứu quốc tế nghi ngờ, phòng thí nghiệm an toàn sinh học quốc gia Vũ Hán là phòng thí nghiệm sinh học P4 duy nhất của Trung Quốc, ở đó có thể tiến hành can thiệp biến dị gen của virus, có thể đã xuất hiện bất trắc khiến virus bị lọt ra ngoài hoặc có người cố ý làm lọt ra, điều này trở thành manh mối quan trọng của dịch viêm phổi Vũ hán bùng phát. 

Washington Times đưa tin hôm 24/1 nói rằng, cựu sĩ quan tình báo quân đội Israel từng nghiên cứu chiến tranh sinh học của ĐCSTQ là ông Dany Shoham tiết lộ, phòng thí nghiệm P4 Vũ Hán có liên quan đến quân đội ĐCSTQ, đồng thời có khả năng đã tham gia vào kế hoạch vũ khí sinh học của ĐCSTQ, vắc-xin chống virus SARS của ĐCSTQ chính là được sản xuất ở phòng thí nghiệm này. 

Dany Shoham nói: “Điều này có nghĩa là virus SARS sẽ được bảo quản và sinh sôi tại đó”, nhưng ông cho rằng virus SARS và virus viêm phổi Vũ Hán không hoàn toàn tương đồng. Nhóm nghiên cứu của ông suy đoán hoặc phán đoán: Virus corona chủng loại mới gây viêm phổi Vũ Hán lần này, là virus trong phòng thí nghiệm P4 được con người thay đổi gen mà sinh ra, có thể là một loại vũ khí sinh học mà quân đội ĐCSTQ nghiên cứu chế tạo. 

Khi hỏi về vấn đề liệu có phải virus corona chủng loại mới bị rò rỉ ra ngoài hay không, ông Dany Shoham nói: “Về nguyên tắc, virus chạy ra ngoài tức là có khả năng là rò rỉ, cũng có khả năng là người liên quan ở trong đó bị lây nhiễm mà không biết, và mang virus ra ngoài thông qua các đường thông thường, Trung tâm nghiên cứu virus Vũ Hán có khả năng là có những tình huống trên, nhưng hiện vẫn chưa có chứng cứ hoặc dấu hiệu cho thấy đã xảy ra việc đó.”

Washington Times nói, sau khi nhóm nghiên cứu tiến hành kiểm tra trình tự gen của virus corona mới, sẽ có khả năng xác định hoặc có gợi ý về nguồn gốc của virus. 

Tờ Daily Mail tại Anh Quốc trước đó đưa tin cho biết, hồi năm 2017, cố vấn an toàn sinh học Tim Trevan tại Bang Maryland  (Mỹ) đã từng có bài bình luận đăng trên Tạp chí Nature, bài viết biểu thị sự lo lắng về khả năng gây rò rỉ virus ra ngoài của phòng thí nghiệm P4. Ông cho rằng, văn hóa được tạo ra dưới thể chế của Trung Quốc sẽ khiến cho phòng thí nghiệm trở nên không an toàn, bởi vì tự do ngôn luận và công khai thông tin là vô cùng quan trọng đối với phát triển khoa học. 

Tạp khí Khoa học Đời sống hôm 21/1 cũng đăng một nghiên cứu chỉ ra, virus biến đổi chỉ có 2 con đường: một là biến đổi tự nhiên, hai là con người can thiệp. Nếu là biến đổi tự nhiên, thì chủng virus muốn thay đổi chính xác 4 protein thì phải qua ít nhất 10.000 lần biến đổi trở lên thì mới có thể thực hiện được, khả năng này là rất thấp. 

Giả dụ không phải là biến đổi tự nhiên, thì chỉ có một khả năng là có sự can thiệp của con người vào thay đổi gen. Bài viết này đã đưa ra kết luận từ góc độ chuyên ngành: Viêm phổi Vũ Hán do chủng virus corona mới, khả năng rất lớn là có sự can thiệp của con người vào biến đổi gen. Như vậy là ai đã thay đổi chính xác 4 protein của virus này? Vấn đề này đã trở thành tiêu điểm chú ý của quốc tế. 

Trí Đạt